Nogal wat managers stappen naief, onbevreesd en onvoorbereid een assessment center binnen. Zij zullen dit varkentje voortvarend wassen. Ze hebben meer angst voor de cognitieve tests. Aan de ene kant is het voor velen lang geleden dat zij dit soort ‘puzzels’ moesten oplossen, aan de andere kant willen zij na afloop niet worden geafficheerd als ‘ondergemiddeld op academisch/hbo niveau’. Meestal het abrupte einde van hun selectietraject.

‘Hoogmoed komt voor de val’, luidt het spreekwoord, want de beoordelaar raakt geirriteerd. Zelfoverschatting levert dan verlies op. Beter is eerst eens je arsenaal van talenten, kwaliteiten en vaardigheden te analyseren. Wat zijn je sterkten? En waar zitten de zwakten? En nog beter: hoe verhouden deze zich tegenover de vereiste competenties van de gewenste functie of promotie? Is er een ‘match’? Waar zitten de lacunes? Zijn deze snel te dichten – vóór de selectiedag?

Opdrachten

Of de kandidaat over de benodigde competenties (en in voldoende mate) beschikt wordt vastgesteld via uiteenlopende assessment opdrachten (ook wel eufemistisch ‘oefeningen’ genoemd). De meest voorkomende zijn:

In al deze opdrachten kun je blijk geven van hoogmoed en arrogantie. Jij bepaalt of je zo wenst over te komen en of je hiermee scoort.

Beter is je tijdig in deze opdrachten – tests – te verdiepen en het interne kompas in te stellen op doelgerichtheid en empathie. Je wilt uit de procedure komen als iemand die prestaties wilt leveren maar daarnaast ook aan de ander denkt, en hem of haar mogelijk gezichtsverlies bespaart. Voorbeelden van uiteenlopende opdrachten zijn te downloaden via www.businesscontact.nl/assessm...

Competenties

Waarop word jij (meer specifiek: jouw uitgelokte gedrag) gemeten in jouw assessment center? Dat is aan de opdrachtgever, in samenspraak met de testende instantie. Het gaat meestal om een bescheiden aantal competenties, vaak zo’n acht, om het voor alle partijen overzichtelijk en interpretabel te houden. Zorg dat je tevoren wéét waarop je wordt gemeten.

Belangrijke competenties voor managers:

In het over jou opgestelde rapport wordt primair bericht over de geselecteerde competenties, maar ook over opvallende en bijzondere persoonlijke kenmerken en zaken. Als je de receptioniste van het selectiebureau geen blik waardig gunt en je doet uit de hoogte bij andere functionarissen zal dat best eens geplaatst kunnen worden onder het hoofdje ‘arrogantie’. Los van de precieze signalen en de definitie, gunstig klinkt het niet.

Zelfoverschatting tijdens het interview

Als je in de zelfoverschattingsstand staat ben je In het geënsceneerde ‘praatje’ een gemakkelijke prooi voor het selectieroofdier tegenover je. De kandidaat die vol is van zichzelf vertelt honderduit over zijn behaalde successen – en valt bij de kritische STAR-methode prompt door de mand. Je bent blind voor de uitgezette valkuilen en zijn geprogrammeerde aandachtspunten en je staat niet meer op scherp. Verbaal: je antwoorden zijn minder logisch (opgebouwd). Non-verbaal: er is te weinig oogcontact. Bedenk ook dat het uitsluitend braaf vragen beantwoorden wel eens onvoldoende kan zijn. Want je presenteert jezelf dan als volger en niet als leider. Waar blijven jouw initiatieven tijdens het interview?

Zelfoverschatting door expertise

Jezelf presenteren als dé deskundige op jouw vakgebied – en strooien met jargon en talloze namen laten vallen – zal weinig effectief zijn. Vakinhoudelijke zaken meet het assessmentbureau nu eenmaal niet. De (potentiële) werkgever heeft jouw vakkundigheid al gekeurd en kennelijk goedgekeurd. Goede assessmentprestaties gekoppeld aan een getoonde lage motivatie, een ‘take it or leave it’ attitude, zal de opdrachtgever weinig nachtrust schenken. Pas dus op voor overdrijving, want arrogantie wordt zelden hoog aangeslagen.

Voorbeeld van oefening:

Zoek een passende gelegenheid om een proefassessment af te leggen, zodat je tijdig feedback ontvangt over jouw voor de functie relevante sterkten en verbeterbare zwakten en hoe je zoal overkomt. En laat je eventuele betweterigheid thuis.

Lit.

Jack van Minden (2020). De Assessment Trainer. Business Contact, Amsterdam

[1] Het is geen opdracht, wel een belangrijk onderdeel van de procedure.